O nas

Historia:

Centrum zostało utworzone w 2012 roku w wyniku przekształcenia ówczesnego Laboratorium Radiometrii, działającego w strukturach Instytutu od wczesnych lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Zakres działania Śląskiego Centrum Radiometrii Środowiskowej im. Marii Goeppert Mayer obejmuje monitoring radiacyjny, ochronę radiologiczną oraz radioekologię. Początkowa działalność laboratorium wiązała się z badaniem i kontrolą narażenia radiacyjnego w kopalniach, związanego z występowaniem wód radonośnych oraz wytracających się z nich osadów, zawierających wysokie stężenia izotopów radu 226Ra oraz 228Ra. Dzięki dobremu, jak na tamte czasy, wyposażeniu oraz dzięki determinacji pracowników, laboratorium pozyskało znacznie szersze kompetencje. W 1994 roku, laboratorium uzyskało akredytację Polskiego Centrum Akredytacji (AB005) jako pierwsze spośród wszystkich laboratorium radiometrycznych w Polsce. Możliwości badawcze wciąż były poszerzane, m.in. o pomiary stężenia tzw. sztucznych nuklidów promieniotwórczych, np. 3H, 90Sr. Laboratorium zostało włączone do krajowej sieci placówek prowadzących ciągłe pomiary skażeń promieniotwórczych w atmosferze, a w 2002 roku Rada Ministrów RP włączyła laboratorium do zespołu tzw. Placówek Specjalistycznych, wykonujących bardziej zaawansowane analizy w przypadku wystąpienia zdarzenia radiacyjnego. Centrum jest także członkiem międzynarodowej sieci ALMERA nadzorowanej przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej IAEA. W 2023 roku, decyzją Rady Ministrów RP, Główny Instytut Górnictwa, w którego strukturze znajduje się Centrum, uzyskał status Państwowego Instytutu Badawczego, a jednym z wykonywanych zadań jest: „monitorowanie tła promieniotwórczego oraz potencjalnych skażeń promieniotwórczych powodowanych działalnością obiektów jądrowych oraz powstałych w wyniku działalności górniczej”.

W zakresie działalności Centrum, prowadzone są zarówno badania naukowe, jak i prace wdrożeniowe oraz usługowe. Zespół aktualnie tworzy 15 osób, w tym 5 Profesorów Instytutu (ze stopniem doktora habilitowanego), 2 Adiunktów (ze stopniem doktora) oraz 8 pracowników inżynieryjno-technicznych, w tym 2 osoby ubiegające się o stopień doktora.

Śląskie Centrum Radiometrii Środowiskowej jest uznanym partnerem w zakresie prowadzenia badań i wykonywania pomiarów środowiskowych obejmujących badania skażeń promieniotwórczych czy dawek promieniowania. Centrum wykonuje prace zarówno dla jednostek rządowych i samorządowych, placówek medycznych, jak i dla przedsiębiorstw sektora wydobywczego, jądrowego i energetycznego.

Przykładowe tematy prac naukowych i badawczo-usługowych prowadzonych w Centrum:  

  • Monitoring zagrożenia radiacyjnego w podziemnych zakładach górniczych, w tym pomiary stężenia izotopów radu w wodach i osadach kopalniach, stężenia energii potencjalne alfa produktów rozpadu radonu w powietrzu, pomiary dawki promieniowania gamma;
  • Badania promieniotwórczości w wodach przeznaczonych do spożycia przez ludzi;
  • Badanie stanu radiacyjnego (tła) w planowanych lokalizacjach obiektów jądrowych na potrzeby uzyskania decyzji środowiskowych i lokalizacyjnych;
  • Monitoring skażeń promieniotwórczych wokół Krajowego Składowiska Odpadów Promieniotwórczych;
  • Kontrola narażenia zawodowego na promieniowanie (pomiary dawek promieniowania) w placówkach służby zdrowia, zakładach przemysłowych, i innych stosujących aparaty rentgenowskie oraz źródła promieniotwórcze;
  • Badania promieniotwórczości materiałów budowlanych, odpadów przemysłowych oraz w próbkach środowiskowych;
  • Rozwój technologii oczyszczania wód dołowych (kopalnianych) z izotopów radu oraz innych zanieczyszczeń;
  • Badanie zagrożenia radonowego w budynkach na terenach górniczych i pogórniczych.

Centrum Prowadzi także działalność szkoleniową. Specjaliści Centrum prowadzą wykłady i ćwiczenia w ramach kursów specjalistycznych oraz studiów podyplomowych dla pracowników zakładów górniczych, w zakresie ochrony radiologicznej. Organizowane są także kursy specjalistyczne i szkoły letnie w ramach projektów międzynarodowych, które ukończyło ponad 100 osób z 60 krajów.

Zespół:

Michał Bonczyk

Michał Bonczyk

dr hab. inż.
Kierownik Zakładu

32 259 2720
+48 530 742 936
mbonczyk@gig.eu
RG
Spektrometria promieniowania gamma, odpady przemysłowe o podwyższonej promieniotwórczości, NORM/TENORM, oceny narażenia radiacyjnego, radon, monitoring skażeń promieniotwórczych, pomiary terenowe.

Małgorzata Wysocka

Małgorzata Wysocka

dr hab. inż.
Profesor instytutu

32 259 2814
mwysocka@gig.eu

Radon, pomiary stężenia radonu w budynkach, ekshalacja radonu, indeks radonowy, radon na terenach pogórniczych.

Krystian Skubacz

Krystian Skubacz

dr hab.
Profesor instytutu

32 259 2816
kskubacz@gig.eu

Dozymetria radiacyjna, TLD, kontrola dawek promieniowania, stężenie energii potencjalnej alfa (PAEC), badania aerozoli.

Stanisław Chałupnik

Stanisław Chałupnik

dr hab. inż.
Profesor instytutu

32 259 2815
schalupnik@gig.eu

Spektrometria ciekłoscyntylacyjna (LSC), oczyszczanie wód kopalnianych z radu, radon/toron.

Bogusław Michalik

Bogusław Michalik

dr hab.
Profesor instytutu

32 259 2380
bmichalik@gig.eu

Promieniotwórczość w środowisku, monitoring radiacyjny środowiska, radioekologia, narażenie zawodowe związane z NORM, wpływ NORM na środowisko, postępowanie z odpadami NORM.

Izabela Chmielewska

Izabela Chmielewska

dr
Asystent

32 259 2714
ichmielewska@gig.eu

Radiochemia, spektrometria ciekłoscyntylacyjna (LSC) spektrometria alfa, promieniotwórczość wód pitnych.

Krzysztof Samolej

Krzysztof Samolej

dr inż.
Adiunkt

32 259 2382
ksamolej@gig.eu

Oczyszczanie wód z radu za pomocą zeolitów, spektrometria alfa i gamma, pomiary terenowe.

Agata Grygier

Agata Grygier

mgr inż.
Z-ca Kierownika Zakładu
, Fizyk Medyczny
32 259 2802
agrygier@gig.eu

Dozymetria radiacyjna, TLD, kontrola dawek promieniowania.

Sandra Nowak

Sandra Nowak

mgr inż.
Fizyk Medyczny, IOR-1

32 259 2783
snowak@gig.eu

Radon w budynkach.

Damian Stefański

mgr
Chemik

32 259 2776
dstefanski@gig.eu

Chemia analityczna, radiochemia.

Wojciech Galios

lic.
Fizyk
32 259 2415
wgalios@gig.eu

Spektrometria promieniowania gamma, pomiary terenowe.

Robert Kołodziej

Robert Kołodziej

Technik
32 259 2174
rkolodziej@gig.eu

Pomiary terenowe, radon, przygotowanie próbek do badań.

Urszula Pomykała

Urszula Pomykała

Technik
32 259 2715
upomykala@gig.eu

Przygotowanie próbek do badań, radiochemia.

Maria Karska

Maria Karska

Technik
32 259 2381
mkarska@gig.eu

Kontrola dawek promieniowania, stężenie energii potencjalnej alfa (PAEC).

Anna Szymańska

Anna Szymańska

Specjalista
32 259 2295
aszymanska@gig.eu

Sprawy administracyjno-organizacyjne, kontakt z klientami.

Pracowali z nami:

  • dr hab. inż. Jan Skowronek
  • dr hab. Irena Pluta
  • dr Jolanta Lebecka
  • dr Ireneusz Tomza

Wyposażenie i pracownie:

Spektrometria promieniowania gamma

5 spektrometrów promieniowania gamma wyposażonych w detektory HPGe o wydajnościach względnych od 30 do 50%.
Zakres energetyczny: 35 – 3000 keV
Dolny limit detekcji dla Cs-137: 0,1 Bq/kg przy czasie pomiaru 80 000 s i wielkości próbki ok 150 g. Dla próbek ciekłych istnieje możliwość zatężenia i obniżenia limitów detekcji nawet do 0,01 Bq/kg.
Domki osłonne ołowiane o grubości 15 cm wykonane z ołowiu niskotłowego.

Spektrometry ciekłoscyntylacyjne LSC

  • ultraniskotłowy spektrometr ciekłoscyntylacyjny (LSC) Quantulus 1220 (2 urządzenia)
  • przenośny spektrometr ciekłoscyntylacyjny (LSC) TRIATHLER
  • Tri-Carb 5110 TR – niskotłowy spektrometr ciekłoscyntylacyjny
  • Tricarb 2910 TR – niskotłowy spektrometr ciekłoscyntylacyjny

Spektrometry promieniowania alfa

  • spektrometr promieniowania alfa wyposażony w detektory Si (PIPS)
  • Powierzchnia czynna detektorów 450 mm2
  • 12 niezależnych komór pomiarowych
  • oprogramowanie do analizy widma GENIETM 2000

Dozymetria termoluminescencyjna TLD

Laboratorium dysponuje:

  • zautomatyzowanym systemem do pomiaru dawek firmy Panasonic, w którego skład wchodzi: automatyczny czytnik UD-7900M, irradiator UD-794 oraz dawkomierze typu UD802, UD807 i UD813
  • czytnikami detektorów termoluminescencyjnych Harshaw TLD Reader 5500 oraz Reader Analyser TLRA-95
  • aparatem rentgenowskim (320 keV) z zestawem filtrów
  • instalacją do wytwarzania skolimowanej wiązki promieniowania gamma wyposażoną w źródła 137Cs o aktywnościach 0,01 Ci, 1 Ci i 100 Ci
  • zdalnie sterowaną ławą kalibracyjną
  • urządzeniem do panoramicznego napromieniania obiektów promieniowaniem gamma (źródło 137Cs, 50 mCi)
  • urządzeniem do panoramicznego napromieniania obiektów promieniowaniem neutronowym (źródło 241Am-Be, 1Ci)
  • urządzeniem do napromieniania obiektów promieniowaniem beta (źródło 90Sr/Y, 50 mCi)

Pracownia radonowa

  • System RADOSYS do odczytu detektorów śladowych CR-39
  • AlphaGuard – aktywny miernik stężenia radonu
  • RAD7 – aktywny miernik stężenia radonu i toronu
  • SARAD Radon Scout PMT – system do pomiarów stężenia radonu za pomocą komór Lucasa
  • Komora klimatyczna 17 m3 oraz zestaw źródeł radonu i toronu
  • Modułowa komora ekshalacyjna o regulowanej objętości 30, 60 i 90 L
  • Komory do pomiarów ekshalacji radonu z gleby

Pracownia Radiochemiczna kl. II

Pracownia Radiochemii wyposażona jest w urządzenia służące do wstępnego przygotowania, następnie preparatyki chemicznej różnych próbek środowiskowych.

Najważniejsze z nich to:

  • piece muflowe firmy Nabertherm z możliwością zaprogramowania kilku etapów (rożnych temperatur) spopielania próbki w zależności od matrycy
  • suszarki laboratoryjne firmy Memmert z płynną regulacją temperatury do 210°C
  • wytrząsarka laboratoryjna firmy GFL z regulowaną częstotliwością wytrząsania, stosowana do próbek o większej objętości (do 1 L)
  • wytrząsarka laboratoryjna typu Vortex, do próbek o niewielkiej objętości
  • zestaw płyt grzejnych z wbudowanym mieszadłem magnetycznym
  • miernik firmy WTW wraz z dedykowanymi sondami do pomiarów parametrów wody lub próbek ciekłych: pH, przewodności elektrolityczna, potencjał redox, stężenie tlenu
  • wagi analityczne firmy Sartorius i Radwag

Pracownia źródeł promieniowania kl. Z

W pracowni znajduje się:

  • aparat rentgenowski (320 keV) z zestawem filtrów
  • instalacja do wytwarzania skolimowanej wiązki promieniowania gamma wyposażoną w źródła 137Cs o aktywnościach 0,01 Ci, 1 Ci i 100 Ci
  • zdalnie sterowana ława kalibracyjna
  • urządzenie do panoramicznego napromieniania obiektów promieniowaniem gamma (źródło 137Cs, 50 mCi)
  • urządzenie do panoramicznego napromieniania obiektów promieniowaniem neutronowym (źródło 241Am-Be, 1Ci)
  • urządzenie do napromieniania obiektów promieniowaniem beta (źródło 90Sr/Y, 50 mCi)

Galeria:

POTRZEBUJESZ SZYBKIEJ WYCENY?
Skip to content